Chardonnee? Welnay!
Regelmatig horen we wijndrinkers op stellige wijze beweren dat ze geen liefhebber zijn van chardonnay. Laatst maakte een kennis van ons het zelfs wel erg bont. Niet alleen lust hijzelf geen chardonnay, ook zijn ouders hielden niet van ‘deze wijn’, alsof zijn antipathie voor chardonnay genetisch bepaald is.
Vreemd, dat NEE tegen chardonnay. Want het is nou niet bepaald een sterk aromatisch ras (zoals bijvoorbeeld riesling en sauvignon blanc dat wel zijn). En dat maakt deze druif nou juist zo geschikt om via de vinificatie een gewenste wijnstijl te creëren.
Een bekende stijl die waarschijnlijk ten grondslag ligt aan het ‘Chardonnee’ van deze wijndrinkers is natuurlijk de bombastische, volle, vette Californische chardonnay. Door ruim gebruik van eikenhout vertoont de wijn dominante aroma’s van boter,
vanille en rijp tropisch fruit (kokos, ananas),en zijn frissere aroma’s veelal naar de achtergrond verdwenen.
Maar chardonnay kan in uiteenlopende klimaten aangeplant worden. Tezamen met het tamelijk neutrale karakter van de druif zorgt dit voor een grote verscheidenheid aan wijnstijlen die dag en nacht kunnen verschillen van een chardonnay die in de hierboven genoemde vette Californische stijl is gemaakt.
Fris mousserend: Champagne en Crémant
De chardonnaydruif is één van de drie basisdruiven voor Champagne. Een Champagne met de term ‘Blanc de Blancs’ op het etiket is zelfs voor 100% gemaakt van chardonnay. Het maken van Champagne vereist een neutrale basiswijn die een tweede vergisting op fles doormaakt en daarvoor is deze druif uitermate geschikt. Champagne wordt gekenmerkt door vele aroma’s, mede afhankelijk van de leeftijd, zoals gele appel, citrus, floraal, mineraal, brioche, toast etc., maar heeft altijd frisse zuren en een fris mondgevoel door de aanwezigheid van bubbels. Allemaal nogal anders dan de ‘Chardonnee-wijn’.
Ook Crémant is regelmatig gemaakt van chardonnay, zoals bijvoorbeeld Crémant de Bourgogne en Crémant de Limoux. De vinificatie komt op hoofdlijnen overeen met die van Champagne en de wijn heeft in essentie dus ook dezelfde kenmerken.
Bourgogne: Chablis en Meursault
Witte Chablis wordt uitsluitend gemaakt van chardonnay. Een mooie Chablis is te herkennen aan aroma’s van groene appel, citrus en mineraliteit (stalig, leisteen, kiezels, vuursteen). De wijnen zijn doorgaans slank en fris, met aangename zuren. Indien er malolactische omzetting plaatsvindt en vergisting en/of rijping op hout krijgt de wijn meer body, zijn de zuren zachter en fruitaroma’s minder aanwezig. Dus zelfs binnen Chablis is er een duidelijke diversiteit aan wijnstijlen. Maar deze zijn altijd wezenlijk anders dan dikke, vette houtgerijpte chardonnay.
Ook in de verder naar het oosten gelegen delen van de Bourgogne wordt witte wijn veelal van chardonnay gemaakt. Voor witte top Bourgognes zoals Meursault, Puligny-Montrachet en Chassagne-Montrachet wordt uitsluitend chardonnay gebruikt.
Deze premium wijnen zijn complex en hebben aroma’s van vanille, boter, en toast die zijn ontstaan door malolactische omzetting, houtrijping en contact met de gisten. Dit geeft uiteraard wel een romigere stijl, maar doorgaans subtiel, waarbij deze geuren en smaken heel goed zijn geïntegreerd (dus geen uitschieters of overheersing door één van deze aroma’s).
Unoaked chardonnay en ranke stijlen
Chardonnay is van de witte druivenrassen de meest aangeplante wijnstok ter wereld en is in bijna alle wijn producerende landen te vinden. Veel producenten streven een rankere en verfijndere wijnstijl na in plaats van een stevige, houtgerijpte wijn. Vaak wordt dit al aangegeven op het etiket door expliciet te vermelden dat er bij de vinificatie geen hout aan te pas is gekomen.
En ook als er wel hout gebruikt is kan dit op subtiele wijze gebeuren om een hint van vanille en een ietwat romig mondgevoel te creëren. Recentelijk hebben we prachtige elegante en uitgebalanceerde houtgerijpte chardonnay geproefd uit uiteenlopende gebieden zoals Noord Italië, Zuid Frankrijk, Slovenië en California.
Kortom, je laat heel wat moois liggen als je deze wijnen vanwege het gebruikte druivenras overslaat. Maar wij vermoeden dat bijna alle Chardonneeërs gewoon lekker Blanc de Blancs Champagne, Chablis en Crémant de Bourgogne drinken, en dat ze ook de kans zullen grijpen om een Meursault te drinken als die voorgeschoteld wordt. En dat geldt vast ook wel voor de genetisch bepaalde Chardonneeër en zijn ouders!
